ASA-ს კლასიფიკაცია
| ASA-ს ფიზიკური სტატუსი | I | II | III | IV | V | VI |
| განსაზღვრება | კლინიკურად ჯანმრთელი პაციენტი | მსუბუქი სისტემური დაავადება | მძიმე სისტემური დაავადება, ფიზიკური აქტივობის საგრძნობი შეზღუდვა | მძიმე სისტემური დაავადება, რომელიც სიცოცხლისთვის მუდმივ საფრთხეს წარმოადგენს | მომაკვდავი პაციენტი, რომელსაც ოპერაციის გარეშე ვერ გადარჩება | პაციენტი დადასტურებული ტვინის სიკვდილით, რომლის ორგანოებს იღებენ დონაციის მიზნით |
| ასაკი | > 3 თვიდან <65 წელი |
≤ 3 თვე, ან ≥65 დან 84 წლამდე |
დღენაკლი ახალშობილი, (PCA <60 კვირა) ან ≥ 85 წელზე |
|||
| ფუნქციური კლასი (FC) | ||||||
| სამედიცინო სტატუსი | არ აქვს ორგანული, ფიზიოლოგიური, ან ფსიქიური დარღვევა | ერთი, ან რამოდენიმე სისტემური დარღვევა, კარგად კონტროლირებადი. არ აქვს ფუნქციონირების შეზღუდვა, ან ორგანოთა დაზიანება. |
ერთი, ან მეტი დაავადება საშუალო, ან მძიმე მიმდინარეობის. აქვს ფუნქციონირების შეზღუდვა, |
პაციენტის სიცოცხლეს ემუქრება მუდმივი საფრთხე |
მძიმე დაავადების ბოლო სტადია და არაა მოსალოდნელი, რომ გადარჩეს 24 სთ-ში | კლინიკურად მკვდარი, ორგანოებს იღებენ დონაციის მიზნით |
| გულ-სისხლძარღვთა სისტემა | ჰიპერტენზია, BP≤140/90 mmHg |
ჰიპერტენზია, ≥180/110mmHg, >3 თვის წინ გადატანილი MI, CAD/stents, პეისმეკერის ინპლანტაცია, განდევნის ფრაქციის (EF) ზომიერი დაქვეითება |
ახალი (<3 თვე) გადატანილი MI, CAD/stents, მიმდინარე მიოკარდის იშემია, მძიმე სარქვლოვანი დისფუნქცია, განდევნის ფრაქციის (EF) მძიმე დაქვეითება, უკონტროლო არითმია, ჰემოდინამიკური არასტაილურობა, გულის შეგუბებითი უკმარისობა. | გამსკდარი გულმკერდის, ან მუცლის აორტის ანევრიზმა, მიმდინარე გულ-ფილტვის რეანიმაცია. | ||
| სუნთქვის სისტემა | არამწეველი | მწეველი,მსუბუქი ფილტვის დაავადება, კარგად კონტროლირებადი ასთმა, ძილის აპნოეს სინდრომი. | ძნელად კონტროლირებადი COPD, ასთმა >2/კვირაში შეტევებით, მძიმე ძილის აპნოეს სინდრომი. | ასთმა გამწვავების სტადიაში, ძილის აპნოეს სინდრომი პულმონარული ჰიპერტენზიით, ARDS | ||
| ცენტრალური ნერვული სისტემა | კარგად კონტროლირებადი ეპილეფსია, პარკინსონიზმი, დემენცია, ალცჰეიმერის დაავადება. | ანამნეზში (>3 თვე) CVA, TIA, ძნელად კონტროლირებადი ნევროლოგიური დაავადება. | ახლად გადატანილი (<3 თვე) CVA, TIA. | ინტრაკრანიალური სისხლჩაქცევა მასეფექტით. | ||
| ენდოკრინული სისტემა | კარგად კონტროლირებადი შაქრიანი დიაბეტი, ჰიპო, ან ჰიპერთიროიდიზმი ეუთიროიდულ მდგომარეობაში, I-IIხ სიმსუქნე (BMI 30-39.99) | ძნელად კონტროლირებადი შაქრიანი დიაბეტი, სიმპტომური ჰიპო, ან ჰიპერთიროიდიზმი, BMI≥40 | დიაბეტური კეტოაციდოზი, HHNK, თერეოიდული კრიზი, ავადმყოფური სისმუქნე (BMI≥45) | |||
| ჰემატოლოგია | ანემია (Hct<30%)მცირე თალასემია (Hb E, Hb CS,Hb H) | სიმპტომური ანემია (Hct<25%)დიდი თალასემია, plt <50 000, INR ≥1.5 | plt <50 000, INR ≥1.5 და პლიუს მიმდინარე სისხლდენა | |||
| თირკმელები | თირკმლის უკმარისობა 1-2 სტადია, უსიმპტომო ელექტროლიტური დისბალანსი | თირკმლის ქრონიკული უკმარისობა 3-4 სტადია, ESRD, რომელიც საჭიროებს რეგულარულ დიალიზს, ელექტროლიტური დისბალანსი კლინიკური გამოვლინებით. | თირკმლისმწვავე უკმარისობა, ან ESRD, რომელიც არ იტარებს რეგულარულ დიალიზს, ან სითხით გადატვირთვა, ურემია, ჰეპატორენული სინდრომი. | |||
| საჭმლის მომნელებელი სისტემა | ალკოჰოლის მინიმალური მოხმარება | სოციალური მსმელი, ციროზი (child A) | ალკოჰოლზე დამოკიდებულება ან ბოროტად გამოყენება, ციროზი (child B) | აქტიური ჰეპატიტი, ციროზი (child C) | ნაწლავის იშემია გულის მნიშვნელოვანი პათოლოგიის ფონზე, პოლი ორგანული/სისტემური პათოლოგია, ღვიძლისმიერი ენცეფალოპათია. | |
| ორსულობა | ნორმალური ორსულობა | ორსულობამდე არსებული დაავადება, გესტაციური დიაბეტი | ეკლამფსია, მძიმე ფორმის პრეეკლამფსია, გესტაციური დიაბეტი (ძნელად კონტროლირებადი) | HELLP სინდრომი | ||
| სხვა | SIRS, მალნუტრიცია (BMI<16.5 ), ჰიპოალბუმინემია (<2.5) | სეპტიცემია | სეფსისი, DIC სინდრომი, ბლაგვი ტრავმა (ჰემოდინამიკურად სტაბილური) ინოტროპული დახმარების გარეშე. | მასიურიტრავმა, ბლაგვი ტრავმა (ჰემოდინამიკურად არასტაბილური) რომელიც საჭიროებს ინოტროპულ დახმარებას | ||
| გადაუდებელი მდგომარეობის სტატუსი | დამატებითი "E" ნიშნავს გადაუდებელ ოპერაციას (გადაუდებელი შემთხვევა განისაზღვრება, როგორც შემთხვევა, როდესაც პაციენტის მკურნალობის შეფერხებამ შეიძლება გამოიწვიოს სიცოცხლის ან სხეულის ნაწილის დაკარგვის საფრთხის მნიშვნელოვანი ზრდა) | |||||
აბრევიატურები:
PCA - post conceptual age, ასაკი დედის ბოლო მენსტრუაციიდან დაბადებამდე და პლიუს დაბადების შემდგომ გასული დრო.FC - functional class
EF - Ejection fraction
CAD - Coronary Artery Disease
COPD - Chronic obstructive pulmonary disease
BMI - Body mass index
HELLP - Hemolysis, Elevated Liver Enzymes, Low Platelet Count
DIC - Disseminated intravascular coagulation
HHNK - Hyperosmolar Hyperglycemia Non-Ketotic
ESRD - End-stage renal disease
ARD - Adult Refsum disease
CVA - Cerebro-Vascular Accident
TIA - Transient Ischemic Attack